Xây dựng tài sản và tự do tài chính cho solo expert
7 bài học và những bài tập nhỏ bạn có thể tự rèn luyện ngay từ hôm nay
Bạn có phải là một solo expert đang cảm thấy mắc kẹt trong vòng xoáy làm việc không ngừng nghỉ mà vẫn chưa đạt được tự do tài chính mong muốn? Hàng ngàn chuyên gia độc lập, từ nhà tư vấn marketing đến huấn luyện viên cá nhân, đều đang vật lộn với những câu hỏi này mỗi ngày:
"Làm thế nào tôi có thể thoát khỏi 'cái bẫy' trao đổi thời gian lấy tiền?"
"Liệu tôi có thể xây dựng tài sản thực sự từ kỹ năng chuyên môn của mình không?"
"Làm cách nào để tôi có thể đa dạng hóa nguồn thu nhập mà không bị phân tâm khỏi lĩnh vực chuyên môn chính?"
"Tôi nên bắt đầu từ đâu để xây dựng một doanh nghiệp có thể mở rộng?"
"Làm thế nào để tôi có thể tận dụng kinh nghiệm và mối quan hệ của mình để tạo ra giá trị lớn hơn?"
Cho dù bạn là một solopreneur đang muốn mở rộng business của mình, một freelancer muốn xây dựng thu nhập thụ động, hay một chuyên gia trong ngành đang tìm kiếm cách tận dụng kiến thức của mình để tạo ra tài sản, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những insight và chiến lược thực tế để bắt đầu hành trình xây dựng tài sản và đạt được tự do tài chính thực sự - dựa trên những kinh nghiệm Linh đã đúc kết được trong gần 10 năm qua.
Hãy cùng bắt đầu nhé!
1. Thay đổi tư duy về tiền bạc
Bạn sẽ không bao giờ thu hút được thứ mà bạn không thích.
Điều này có nghĩa là nếu bạn có một mối quan hệ tiêu cực với tiền bạc, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc thu hút nó.
Mối quan hệ với tiền bạc là nền tảng cho sự thành công tài chính. Trong vài trò là một business mentor, mình thường thấy nhiều solo expert gặp khó khăn không phải vì họ thiếu kỹ năng, mà vì họ có những rào cản tâm lý về tiền bạc. Những rào cản này có thể bắt nguồn từ giáo dục gia đình, trải nghiệm cá nhân, hoặc các định kiến xã hội.
Để vượt qua điều này, cần có một quá trình tái lập trình tư duy có ý thức. Điều này bao gồm:
Nhận diện các niềm tin hạn chế về tiền bạc
Thách thức và đặt câu hỏi về tính hợp lý của những niềm tin này
Thay thế chúng bằng những niềm tin tích cực và trao quyền
Thực hành những niềm tin mới này hàng ngày
Một mentee của mình là một copywriting expert, ban đầu cảm thấy có lỗi khi tính phí cao và mình đã mất gần 2 năm để có thể giúp bạn ấy nhận ra rằng giá trị bạn mang lại xứng đáng với mức phí đó, và việc kiếm nhiều tiền hơn cho phép bạn đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng, từ đó mang lại giá trị tốt hơn cho khách hàng.
Bài tập: Hãy viết ra 5 niềm tin tích cực về tiền bạc và các bằng chứng hỗ trợ cho những niềm tin này.
Ví dụ: "Tiền bạc cho phép tôi tạo ra nhiều giá trị hơn cho khách hàng" - Bằng chứng: Khi tôi đầu tư vào khóa học nâng cao kỹ năng, tôi đã giúp khách hàng tăng 30% doanh thu.
2. Tập trung vào học hỏi trong những năm đầu sự nghiệp
Khi còn trẻ, mình ưu tiên việc học hơn là kiếm tiền.
Khi bắt đầu con đường sự nghiệp hay học một chuyên môn mới, mình ưu tiên việc phát triển và có cơ hội để thực hành và trải nghiệm hơn là kiếm tiền.
Đây đơn giản là một chiến lược đầu tư dài hạn vào bản thân. Mình thường khuyên các solo expert trẻ nên xem những năm đầu sự nghiệp như một "khoản đầu tư" vào vốn con người của họ. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải học đúng những kỹ năng có giá trị cao và có tính chuyển đổi.
Đây là những kỹ năng:
Có nhu cầu cao trong thị trường
Khó thay thế bởi công nghệ
Có thể áp dụng trong nhiều bối cảnh khác nhau
Ví dụ: Jayden Nguyễn đã dành tới 4-5 năm để học về youtube marketing. Bạn không chỉ học về kỹ thuật, mà còn về cách tư duy chiến lược, cách xây dựng mối quan hệ với khách hàng, và cách điều hướng trong một ngành đang thay đổi nhanh chóng. Những kỹ năng này đã trở thành nền tảng không chỉ cho công việc tư vấn mà còn cho việc xây dựng solo biz của riêng bạn.
Bài tập: Xác định 3 kỹ năng quan trọng nhất trong lĩnh vực của bạn mà bạn cần phát triển.
Đối với mỗi kỹ năng, hãy trả lời:
Tại sao kỹ năng này quan trọng cho tương lai của ngành?
Làm thế nào bạn có thể học kỹ năng này một cách hiệu quả nhất?
Làm thế nào bạn có thể chứng minh sự thành thạo của mình trong kỹ năng này?
3. Xây dựng lợi thế độc đáo của riêng bạn
Lợi thế độc đáo = sự kết hợp độc đáo giữa kỹ năng, mạng lưới và đam mê của bạn.
Lợi thế độc đáo tương đồng với ý tưởng về "lợi thế cạnh tranh bền vững" trong chiến lược kinh doanh. Đối với một solo expert, việc xác định và phát triển lợi thế này là chìa khóa để tạo ra một vị trí độc đáo trong thị trường.
Tuy nhiên, việc xác định lợi thế không công bằng của bạn chỉ là bước đầu tiên. Bước tiếp theo, và thường bị bỏ qua, là cách bạn truyền đạt lợi thế này đến thị trường mục tiêu của mình. Đây là nơi mà việc xây dựng thương hiệu cá nhân trở nên quan trọng.
Ví dụ: Jayden đã xác định lợi thế độc đáo của mình là sự kết hợp giữa kiến thức sâu rộng về YouTube marketing, mạng lưới trong solopreneur, và đam mê với việc kể chuyện thông qua video. Để truyền đạt lợi thế này, bạn ấy:
Tạo ra nội dung giáo dục giá trị trên chính kênh YouTube của mình
Thường xuyên xuất hiện trong các sự kiện dành cho solopreneur
Tổ chức các khoá học và chương trình miễn phí trả phí liên quan tới sáng tạo nội dung, kể chuyện
Bài tập:
Vẽ biểu đồ với ba vòng tròn: Kỹ năng, Mạng lưới, và Đam mê. Điền vào mỗi vòng tròn những từ khoá bạn nghĩ tới
Xác định điểm giao nhau độc đáo của bạn.
Brainstorm 3 cách bạn có thể truyền đạt lợi thế không công bằng này đến thị trường mục tiêu của mình.
4. Tốc độ và hành động nhanh chóng
Lý do duy nhất khiến mình thành công là mình nhanh hơn tất cả mọi người.
Đúng vậy, mình là người có xu hướng tư duy, ra quyết định và hành động đều rất nhanh. Các kỹ năng của mình qua thời gian rèn luyện cũng cải thiện đáng kể về mặt tốc độ: từ viết lách tới thiết kế…
Tốc độ là một lợi thế cạnh tranh quan trọng, đặc biệt trong thời đại số hóa ngày nay. Tuy nhiên, cần phân biệt giữa "nhanh" và "vội vàng". Hành động nhanh không có nghĩa là bỏ qua việc nghiên cứu và lập kế hoạch cẩn thận. Thay vào đó, nó có nghĩa là:
Ra quyết định nhanh chóng dựa trên thông tin có sẵn
Triển khai nhanh các ý tưởng để kiểm tra giả thuyết
Nhanh chóng điều chỉnh dựa trên phản hồi và kết quả
Bài tập: Áp dụng "quy tắc 24 giờ"
Chọn một ý tưởng bạn đã trì hoãn
Lập một kế hoạch hành động ngắn gọn (không quá 5 bước)
Cam kết thực hiện ít nhất bước đầu tiên trong vòng 24 giờ tới
Sau 24 giờ, đánh giá tiến độ và lập kế hoạch cho 24 giờ tiếp theo
5. Đa dạng hóa nguồn thu nhập
Mình là người ủng hộ mạnh mẽ việc xây dựng nhiều nguồn thu nhập, đặc biệt là thông qua việc đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ và gần đây là mình sposor cho các dự án của các solopreneur rồi chia lợi nhuận cùng họ.
Đa dạng hóa nguồn thu nhập không chỉ giúp tăng tổng thu nhập mà còn giảm rủi ro tài chính. Tuy nhiên, quá nhiều solo expert mắc sai lầm khi cố gắng đa dạng hóa quá sớm hoặc quá rộng. Thay vào đó, chiến lược hiệu quả là: