Không biết tại sao, mà cứ 5/10 học viên viết tìm tới mình ở thời gian đầu thường có những cách tiếp cận, xử lý văn bản nội dụng khá giống nhau:

• cố gắng dùng những từ kêu, chơi chữ

• cố gắng tỏ ra “nguy hiểm”, nhiều ẩn ý ở phần tiêu đề hoặc mở đầu

• đầu voi đuôi chuột, mở đầu rất “hoành tráng” nhưng càng về sau càng hời hợt

• cố gắng trích dẫn, tỏ ra mình thông minh thay vì làm rõ điều mình muốn nói cho độc giả

• một số, đọc cả bài mà không hiểu đang muốn nói về điều gì hoặc đưa ra các “key takeaways” cụ thể

Hãy tưởng tượng bạn đang đi trên đường cao tốc tới một địa điểm hoàn toàn mới. Tất cả những gì bạn có thể bám vào là các tấm biển chỉ dẫn. Nhưng biển chỉ dẫn cho bạn lại toàn là những nội dung kiểu như:

• Cứ đi rồi sẽ đến

• Mặt trời đang ở phía trước

• Đó sẽ là nơi tuyệt vời nhất bạn từng có mặt

Lúc đầu bạn thấy nó có vẻ thú vị, giải trí, nhẹ nhàng. Nhưng càng đi bạn càng thấy rối. Bạn không biết mình phải đi đâu, rẽ chỗ nào, điểm dừng là gì. Không hề có một dấu hiệu nào cho thấy bạn phải đi ra sao và đâu là điểm đến hay những nút giao. Bạn lạc hướng và bắt đầu tức giận bởi đống biển báo thừa thãi và cuối cùng bạn chọn quay xe. Quay lại về điểm xuất phát để tìm một người đi cùng hoặc thậm chí là không tiếp tục đi nữa. Thứ bạn cần là rõ ràng, không phải chỉ là những thứ vui vẻ, ru ngủ hay cố tỏ ra hài hước, thông minh.

Giờ không phải là trên một chuyến xe nữa, mà là hành trình một người tìm tới website của bạn, hoặc đọc bài viết, quyển sách, giới thiệu một khoá học của bạn. Bạn nghĩ họ sẽ thích những thứ hài hước và có vẻ thú vị hay là một thứ rõ ràng, cho họ thấy những điều hữu ích và có sự an tâm?

Khi bạn viết một nội dung mà khiến người đọc phải bối rối, chẳng hiểu bạn đang nói gì hoặc cảm thấy bạn đang cố tỏ ra “nguy hiểm” và thông minh, họ sẽ dừng lại ngay. Sự mất kết nối sẽ đến và bạn có thể mất họ mãi mãi.

Vậy muốn rõ ràng cho người đọc có thể hiểu, sẽ phải làm thế nào?

Có 4 khía cạnh bạn cần làm rõ trong bài viết của mình.

#1. Rõ ràng về chủ đề

Bài viết này của bạn viết về cái gì? Người đọc cần biết điều này trước tiên.

Và không phải là một “chủ đề” chung chung kiểu “Đây là một bài viết về sự căng thẳng”, mà nên là:

• “Đây là một bài viết về sự căng thẳng ở dân văn phòng.”

• Hoặc “Đây là một bài viết về giải toả sự căng thẳng ở dân văn phòng.”

• Thậm chí “Đây là một bài viết về giải toả sự căng thẳng ở dân văn phòng ngành bán lẻ.”

Chủ đề càng cụ thể, bạn càng dễ tiếp cận và thuyết phục độc giả của mình.

Tầm quan trọng của sự cụ thể trong các bài viết cũng được mình giải thích rất chi tiết trong một bài viết nằm trong cuốn “Blog Writing - Sống với nghề viết blog” vừa phát hành chính thức ngày 17/6.

#2. Rõ ràng về vấn đề

Khách hàng hoặc người đọc sẽ quan tâm khi họ hiểu về bối cảnh của chủ đề mà bạn đang viết về. Nếu được, hãy cụ thể hoá những vấn đề để họ biết chính xác nó là gì, tại sao nó là một vấn đề, tại sao giải quyết vấn đề lại quan trọng và khiến họ cảm thấy phải tò mò hoặc cấp bách khi giải quyết vấn đề đó.

Hãy tự trả lời những câu hỏi sau đây:

• Vấn đề thực sự tôi muốn đề cập là gì?

• Vì sao nó quan trọng với người đọc (chứ không phải với tôi)?

• Tại sao họ cần quan tâm tới vấn đề đó?

• Nó có tính cấp bách, gấp gáp không?

• Làm sao để thuyết phục người đọc rằng nó quan trọng, cấp thiết?

#3. Rõ ràng về giải pháp

“Chúng tôi cung cấp chương trình tiếng anh với giáo trình quốc tế, giáo viên bản ngữ và mở ra cơ hội để trẻ trở thành công dân toàn cầu”…

Đây có lẽ là một ví dụ minh hoạ tuyệt vời cho việc chính người viết cũng không biết họ viết gì và muốn gửi gắm thông điệp gì. Tiếc là nó xuất hiện la liệt trong các sản phẩm nội dung ngày nay.

Tệ hơn, bạn còn thường gặp những bài phát biểu được viết theo kiểu này:

Công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng được quan tâm đẩy mạnh và có nhiều đổi mới. Vai trò đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động từng bước được nâng lên; việc thương lượng, ký kết các thỏa ước lao động tập thể, giám sát việc thực hiện các quy định lao động ngày càng đi vào thực chất.

Mỗi lần đọc/nghe được mình lại thấy “ngứa ngáy” bởi không hiểu họ đang đọc và muốn nói về cái gì. “Có nhiều đổi mới”, “được nâng lên”, “đi vào thực chất”… ôi trời ơi!

Có một bài tập thực hành bạn có thể làm ở phần này, đó là hãy nói về giải pháp của bạn trong một câu dưới 10 từ. Bạn làm được không? Nếu bạn không thể nói về những gì bạn làm trong một câu dưới 10 từ, có thể bạn cũng chẳng biết mình đang làm gì thật.

“Viết tốt hơn và sự nghiệp tự do bền vững” - đó là giải pháp của bản tin Freelance to Freedom này!

Còn bạn? Hãy comment giải pháp của bạn đi!

#4. Rõ ràng trong sự chuyển đổi, chuyển tiếp

Sự chuyển tiếp ở đây là sự mượt mà trong việc kể một câu chuyện với khách hàng hoặc động giả trong bài viết của bạn. Nó chí ít cũng cần có mở, có thể có xung đột, có vấn đề rồi dẫn tới giải quyết và sự thay đổi hoặc kết thúc.

• Nội dung bắt đầu là gì?

• Chuyện gì xảy ra và vì sao nó quan trọng?

• Giải quyết chuyện đó như thế nào?

• Kết quả là gì và mọi thứ thay đổi ra sao?

Người đọc đọc một bài viết, mua một sản phẩm thật sự không phải để mua bản thân sản phẩm. Họ mua giải pháp và sự biến đổi cho những vấn đề trong cuộc sống của họ. Và chính vì vậy, họ thật sự mua bằng NIỀM TIN. Họ phải nhìn được những LỢI ÍCH hứa hẹn trước mắt, những gì họ sẽ ĐẠT ĐƯỢC hoặc XOAY CHUYỂN/THAY ĐỔI tình hình.

Thế nên, đừng bắt họ phải đoán. Đừng viết để biến người đọc thành kẻ ngốc. Hãy khiến họ có cảm giác thông minh, sáng suốt hơn.

Viết một bài viết giống như vẽ một bức tranh. Tranh truyền đạt rõ ý tưởng, có kết nối cảm xúc sẽ khiến người xem rung động.

Trên thế giới người ta có thang đo trình độ đọc (mình đã từng giới thiệu nội dung này trong cuốn Con đường trở thành Freelance Writer), và những tờ báo lớn nhất thế giới như New York Times thì tiêu chuẩn là viết đủ rõ ràng và dễ đọc để kể cả những em bé lớp 3 cũng có thể hiểu.

Vậy nên nếu một đứa trẻ 8-9 tuổi đọc mà chẳng hiểu bạn đang viết gì, có lẽ bạn nên quay đầu lại từ đầu.

Hôm nay, hãy thực hành để bài viết của bạn rõ ràng hơn, nhé!

• Mời bạn quan tâm tới blog và kiếm tiền từ blog đón xem livestream Ra mắt sách Blog Writing - Sống với nghề viết blog (với sự tham gia của Linh) trên Fanpage P.E.N vào 14h00 ngày hôm nay - 28/6/2022

• Free Learning Day - Paid Newsletter: Bí mật xây dựng và kiếm tiền từ bản tin trả phí - 20:00 ngày 7/7/2022. Hiểu về cách vận hành bản tin, chiến lược xây dựng, lựa chọn nội dung, phát triển bản tin thành một công cụ marketing hiệu quả cho doanh nghiệp/tạo thu nhập cho các cá nhân, đặc biệt là freelancer. Chia sẻ case thành công với hơn 10,000 subscriber, đạt thu nhập 1000$/tháng chỉ sau 01 năm hoạt động. 

• Free Learning Day - Podcaster: Tiềm năng nghề và những bí mật chưa kể - 20:00 ngày 21/7/2022. Giúp bạn hiểu đúng về nghề, các cơ hội tạo thu nhập khi làm podcast và cách thức xây dựng một kênh podcast cho riêng mình.