Nhìn lại 2025: Nếu năm qua bạn thấy "ngộp thở", thì 2026 sẽ là cuộc thanh lọc cuối cùng
Bức tranh thị trường & Tư duy
Chỉ còn vài chục giờ nữa, chúng ta sẽ bước sang năm mới 2026.
Linh muốn hỏi thật: Năm vừa qua của bạn thế nào? Có phải là một năm mà bạn cảm thấy mình làm việc gấp đôi nhưng thu nhập vẫn chỉ đi ngang, hoặc thậm chí trồi sụt đến đau tim? Có phải bạn thấy những khách hàng thân thiết bỗng dưng “biến mất”, hoặc yêu cầu những thứ mà 2 năm trước họ chưa bao giờ đòi hỏi?
Nếu bạn cảm thấy 2025 là một năm “khó thở”, thì hãy để Linh nói với bạn một sự thật: Bạn không cô đơn. Nhưng sự khó chịu đó chưa dừng lại.
Chúng ta đã nói rất nhiều về sự tự do khi làm Solopreneur. Nhưng đứng trước ngưỡng cửa 2026, Linh tin rằng định nghĩa về tự do đã thay đổi hoàn toàn. Tự do không còn là “thích làm gì thì làm”. Tự do năm 2026 là “khả năng sống sót và thích nghi” khi luật chơi đã hoàn toàn thay đổi.
Hãy cùng Linh nhìn lại 4 cơn sóng thần đã quét qua thị trường lao động độc lập trong năm 2025 vừa rồi, và xem chúng sẽ biến hình thế nào trong năm 2026.
PHẦN 1: 4 SỰ THẬT TÀN KHỐC ĐÃ ĐƯỢC KIỂM CHỨNG TRONG NĂM 2025
Nếu đầu năm 2025 chúng ta chỉ coi đây là những “dự báo”, thì giờ đây, chúng đã là thực tế hiển nhiên.
1. Doanh nghiệp đã thực sự “Biến phí hóa” nhân sự
Nhìn lại năm 2025, bạn sẽ thấy làn sóng sa thải nhân sự full-time không còn là tin giật gân nữa, nó là chuyện thường ngày. Các doanh nghiệp SME tại Việt Nam, sau một năm gồng mình với chi phí, đã thay đổi hoàn toàn tư duy tuyển dụng.
Họ không còn “nuôi quân” chờ việc. Họ chuyển sang “thuê chuyên gia dập lửa”. Năm qua, bạn có thấy các job description (JD) thay đổi không? Họ không tìm người “biết viết content”, họ tìm người “cam kết tăng traffic 30% trong 3 tháng”. Họ không tìm người “biết thiết kế”, họ tìm người “tối ưu tỷ lệ click qua hình ảnh”. Thậm chí, họ sẽ tìm những nhân sự đa di năng hơn, vừa biết viết, vừa biết tối ưu quảng cáo, vừa thiết kế.
Thực tế 2026: Xu hướng này sẽ trở thành tiêu chuẩn mặc định. Solopreneur nào còn bán “kỹ năng” (tôi biết viết, tôi biết vẽ) sẽ thất nghiệp. Doanh nghiệp năm 2026 sẽ ưu tiên mua “Giải pháp trọn gói” (Outcome-based).
2. Thu nhập hình sin đã “quật ngã” nhiều người
Năm 2024 chúng ta nói về sự bất ổn. Năm 2025, chúng ta đã SỐNG trong sự bất ổn đó. Linh đã chứng kiến nhiều mentee kiếm được 150 triệu vào tháng 3, nhưng đến tháng 6, 7, 8 thì doanh thu gần như chạm đáy.
Lý do?
Dự án ngắn hạn hóa: Hợp đồng dài hạn 12 tháng gần như tuyệt chủng (trừ phí tên tuổi, uy tín và năng lực đã ở cấp độ cao). Khách hàng chỉ ký 1-3 tháng để nghe ngóng thị trường.
AI cướp việc sơ cấp: Những công việc lặp lại (viết bài SEO cơ bản, dịch thuật, design template) đã bị AI và các nhân sự biết dùng AI thâu tóm với giá rẻ mạt.
Nếu năm 2025 bạn vẫn sống sót qua những đợt “sóng thần” thu nhập này mà không bị nợ nần, xin chúc mừng, bạn rất giỏi xoay sở. Nhưng năm 2026, nếu không có quỹ dự phòng và đa dạng nguồn thu, sự may mắn đó sẽ không lặp lại.
3. Khách hàng không còn chi tiền cho “Cảm hứng”
Bạn có để ý năm qua, các khóa học self-help chung chung, các dịch vụ coaching “chữa lành” không rõ ràng, hay các sản phẩm thông tin hời hợt đã bán chậm lại hẳn không? Thậm chí là chết yểu. Chưa năm nào mình thấy thị trường càn quét các “coach chữa lành”, “coach tâm lý” (theo cách gọi của họ) nhiều như vậy.
Túi tiền của người Việt trong năm 2025 đã thắt lại cực chặt. Họ vẫn chi tiền, nhưng họ chi cho Sự An Toàn và Hiệu Suất.
Họ mua giải pháp giúp họ kiếm lại tiền ngay lập tức.
Họ mua sức khỏe thực chất.
Họ mua kỹ năng sinh tồn.
Bài học cho 2026: Nếu sản phẩm/dịch vụ của bạn vẫn ở dạng “Nice-to-have” (Có thì vui, không có cũng chẳng sao), bạn sẽ bị loại khỏi danh sách chi tiêu của khách hàng ngay lập tức. Bạn phải trở thành “Must-have” (Buộc phải có).
4. “Cú chốt hạ”: Thuế và Sự minh bạch đã gõ cửa
Đây là điều Linh đã cảnh báo từ cuối 2024, và năm 2025 nó đã hiện hình rõ rệt. Nhiều bạn freelancer trong cộng đồng của chúng ta đã bắt đầu nhận được thông báo từ cơ quan thuế, hoặc bị ngân hàng yêu cầu giải trình các dòng tiền thu nhập từ nước ngoài, từ các sàn TMĐT.
Dữ liệu đã liên thông. Đó là sự thật.
Các nền tảng Affiliate, YouTube... không còn là vùng trú ẩn an toàn của dòng tiền “ngầm”.
Việc nộp thuế không còn là sự tự giác, nó là sự cưỡng chế bằng công nghệ.
Bước sang 2026, Solopreneur không thể kinh doanh với tư duy “nghiệp dư” được nữa. Bạn chính thức là một hộ kinh doanh/doanh nghiệp siêu nhỏ. Lợi nhuận của bạn sẽ phải san sẻ cho nghĩa vụ quốc gia, và nếu không tính toán điều này vào giá bán ngay từ bây giờ, bạn sẽ thấy mình làm quần quật cả năm nhưng tiền thực nhận chẳng còn bao nhiêu.
PHẦN 2: BỐN BIẾN SỐ TÀI CHÍNH CỐT TỬ CỦA NĂM 2026
Đứng trước thềm năm mới, thay vì đặt mục tiêu “X2 thu nhập” một cách cảm tính, Linh muốn bạn nhìn vào 4 biến số sẽ quyết định túi tiền của bạn trong năm 2026.
Biến số 1: Giá trị thị trường của kỹ năng đang giảm phát
Có một sự thật đau lòng: Kinh nghiệm làm việc của bạn tăng lên 1 năm, nhưng giá thị trường trả cho kỹ năng cũ của bạn lại giảm đi 30%. Ví dụ: Năm 2023, bạn nhận 10 triệu để quản lý 1 Fanpage. Năm 2026, với sự hỗ trợ của AI Agent (AI tự động), một bạn sinh viên mới ra trường cũng có thể làm việc đó với giá 3-4 triệu.
Nếu bạn không nâng cấp lên tầng Chiến lược (Strategy) hoặc Sáng tạo độc bản (Unique Creativity), thu nhập của bạn sẽ trượt dốc không phanh dù bạn vẫn chăm chỉ như con ong.
Biến số 2: Lạm phát kép “ăn mòn” lợi nhuận
Năm 2025, bạn đã thấy giá thuê nhà, giá điện, giá cà phê tăng thế nào rồi đúng không? Nhưng có một thứ tăng còn nhanh hơn: Chi phí làm nghề. Giá subscription của các công cụ (ChatGPT, Midjourney, Hosting, CRM...) đều tăng. Chi phí quảng cáo đắt đỏ hơn.
Năm 2026, để kiếm được 100 triệu, bạn có thể phải bỏ ra 40 triệu chi phí (thay vì 20 triệu như trước). Chi phí cho nhân sự và các loại công cụ của mình hàng tháng trong năm 2024 là khoảng 40 triệu thì sang 2025 nó đã tăng lên 60 triệu và tiếp tục năm 2026 sẽ còn tăng nữa. Nếu không biết tối ưu tài chính, bạn sẽ rơi vào bẫy “Doanh thu cao - Lợi nhuận rỗng”.
Biến số 3: Rủi ro pháp lý là chi phí cố định
Đừng coi tiền thuế hay chi phí kế toán là “khoản phát sinh” nữa. Năm 2026, hãy coi đó là Chi phí cố định (Fixed Cost) giống như tiền nhà vậy. Nếu bạn định giá dịch vụ mà quên cộng thêm 7-10% cho các nghĩa vụ này, tức là bạn đang tự cắt thịt mình để bao khách hàng.
Biến số 4: Tốc độ đào thải của nghề nghiệp
Vòng đời của một “ngách” (niche) giờ đây rất ngắn. Một xu hướng (như làm TikTok Shop, làm User Generated Content...) có thể bùng nổ đầu năm và bão hòa vào cuối năm. Năm 2026 đòi hỏi bạn phải có khả năng pivot, thử nghiệm và xoay chuyển cực nhanh. Chỉ dựa vào một kỹ năng duy nhất chẳng khác nào hành động tự sát.
Linh biết, đọc những dòng này có thể làm bạn thấy bớt vui. Nhưng thà chúng ta nhìn thẳng vào thực tế khắc nghiệt để chuẩn bị áo giáp, còn hơn là ru ngủ nhau bằng những lời chúc tụng sáo rỗng để rồi bị thị trường vùi dập.
Năm 2025 đã dạy chúng ta bài học về sự Sinh tồn. Năm 2026 sẽ là bài thi về sự Chuyên nghiệp hóa.
Sự khác biệt giữa người Solopreneur bị đào thải và người trụ lại vững vàng trong năm tới không nằm ở việc ai kiếm tiền nhanh hơn. Nó nằm ở việc ai giữ được tiền tốt hơn và ai có hệ thống tài chính bền vững hơn.
Ở bản tin đầu năm mới (Phần 2), Linh sẽ không nói chuyện vĩ mô nữa. Linh sẽ đưa cho bạn một công cụ thực chiến mà Linh đã dùng để tái cấu trúc lại toàn bộ hệ thống tiền bạc của mình sau những biến động của năm 2025.
Hãy nghỉ ngơi, nạp năng lượng, và chuẩn bị sẵn sàng. Chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một năm 2026 không chỉ kiếm được tiền, mà còn giữ được sự bình an trước mọi cơn sóng.
Thân mến,
Linh Phan