"Nghệ thuật ăn cắp" độc giả cho solo mới bắt đầu
Chiến lược nghiên cứu đối thủ và tạo nội dung trúng tim đen mà chưa cần khảo sát thị trường.
Khi bạn là một solo expert, người làm việc một mình, bán sản phẩm tri thức và vận hành tất cả bằng chính tên tuổi và uy tín cá nhân, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra một thực tế: không có phòng marketing, không có ngân sách cho focus group, càng không có đội ngũ R&D để “vẽ chân dung khách hàng mục tiêu”.
Bạn phải tự mình mò mẫm để hiểu khách hàng đang nghĩ gì, cần gì, và sẽ phản hồi thế nào với nội dung của bạn.
Có thể bạn từng được khuyên:
“Làm survey khách hàng đi.”
“Phỏng vấn tệp tiềm năng xem họ thích gì.”
“Test nội dung liên tục, rồi chọn cái tốt nhất.”
Tất cả đều đúng. Nhưng có một vấn đề: hầu hết chúng ta không có đủ tệp, đủ thời gian, đủ nguồn lực để triển khai các phương pháp đó một cách bài bản trong thời gian đầu. Chúng ta rất cô đơn trong việc nghiên cứu khách hàng.
Vậy giải pháp là gì?
Giống như cách nghệ sĩ học bằng cách sao chép tranh của bậc thầy, chúng ta có thể học từ những người đã tối ưu hóa nội dung trước mình. Chúng ta không cần “sáng tạo từ con số 0”. Thay vào đó, hãy học cách “ăn cắp thông minh” từ những người đã biết cách chạm vào tâm trí công chúng mục tiêu.
“Ăn cắp độc giả” nghĩa là gì?
Gọi là “ăn cắp” để vui thôi, chứ thật ra, đây là một quy trình nghiên cứu thị trường thông minh, tiết kiệm thời gian và vẫn hoàn toàn ethical.
Bạn sẽ:
Phân tích những nội dung đã thành công của đối thủ/các chuyên gia đi trước.
Dùng AI để bóc tách pain points (nỗi đau), desires (khát khao), motivations (động lực) từ các bài top 1 Google, podcast trending, substack viral…
Biến những insight đó thành “nguyên liệu đầu vào” để tạo ra nội dung mang chất riêng của bạn chứ không phải sao chép lại.
Và kết quả cuối cùng?
Bạn tạo ra nội dung “chạm đúng tim đen” người đọc mà không cần đoán mò.
Tại sao solo expert nên áp dụng chiến lược này?
1. Tối ưu hoá thời gian và tài nguyên
Bạn không thể làm mọi thứ. Nhưng bạn có thể chọn làm đúng thứ có tỷ suất chuyển đổi cao nhất. Phân tích bài viết thành công của người khác là cách “nhảy cóc” qua giai đoạn nghiên cứu truyền thống.
2. Học nhanh từ thành công của người khác
Não bộ con người hoạt động theo mô hình “học qua quan sát”. Khi thấy một nội dung viral, đừng chỉ like. Hãy hỏi: Tại sao nó viral? Đó là tài nguyên quý giá.
3. Tạo nội dung trúng đích thay vì viết cho xong
Solo expert không cần viết nhiều, bạn chỉ cần viết đúng. Đúng đối tượng, đúng vấn đề, đúng thời điểm.
4. Kích hoạt khoảnh khắc “Aha!”
Đó là khi người đọc nghĩ: “Trời ơi, sao bài này nói đúng cái mình đang nghĩ thế?”. Những nội dung như vậy chính là cầu nối để bạn biến độc giả thành follower, follower thành subscriber, subscriber thành khách hàng.
Hướng dẫn chi tiết quy trình này
Khi viết nội dung với tư cách một solo expert, điều khó nhất không phải là viết mà là viết đúng. Viết để một người xa lạ cảm thấy “bị gọi tên.” Viết để người đọc không chỉ lướt qua mà dừng lại. Và viết để cuối cùng, họ hành động, đăng ký theo dõi, chia sẻ bài viết, hoặc mua sản phẩm/dịch vụ mà bạn cung cấp.
Để làm được điều đó, bạn không thể chỉ dựa vào trực giác. Bạn cần một quy trình. Cụ thể là: một quy trình giúp bạn nhìn thấu tâm trí độc giả tiềm năng, chọn đúng điểm rơi của vấn đề, và từ đó tạo ra một bài viết có chiều sâu, có cấu trúc, có khả năng chuyển hóa.
Dưới đây là bản mở rộng và chi tiết hoá của quy trình 4 bước đã nhắc tới ở phần trên. Đây là cách Linh và rất nhiều mentee trong hệ sinh thái solopreneur đang áp dụng để viết những bài viết “trúng đích” với tệp độc giả của mình.
Bước 1: Phân tích bài viết thành công để bóc tách tâm lý người đọc
Trước khi viết, bạn cần biết rõ độc giả lý tưởng của mình là ai. Nhưng thay vì tổ chức khảo sát, phỏng vấn hay nhóm tập trung, những thứ tốn thời gian và nguồn lực, bạn có thể phân tích một bài viết đã chứng minh được hiệu quả truyền thông: nó được đọc nhiều, chia sẻ nhiều, tương tác nhiều, hoặc đứng top trên các công cụ tìm kiếm.
Tìm một bài viết đang đứng đầu Google với từ khóa bạn định khai thác. Hoặc một podcast đang lên top trong bảng xếp hạng Apple Podcasts ở lĩnh vực bạn quan tâm. Hoặc một newsletter cùng ngành đã có hàng ngàn subscriber trung thành.
Sao chép nội dung chính của bài viết đó, rồi đưa vào một công cụ AI (như ChatGPT hoặc Claude) với yêu cầu như sau:
“Hãy giúp tôi phân tích bài viết này theo góc nhìn của một người làm marketing chuyên nghiệp:
Bài viết đang nhắm tới ai (tuổi, ngành, vấn đề họ đang gặp phải)?
Những nỗi đau và rào cản khiến họ thấy bức bối?
Những mong muốn sâu xa hoặc điều họ thực sự tìm kiếm?
Những động lực thúc đẩy họ hành động?”
Ngay lập tức, bạn sẽ thu được một bản sơ đồ tâm lý sơ cấp của nhóm độc giả mà bài viết đó đang nhắm tới, cũng chính là tệp tiềm năng của bạn.
Việc này giúp bạn tiết kiệm hàng giờ đồng hồ phân tích, suy đoán. Và quan trọng hơn, bạn không còn viết từ trực giác, mà từ sự hiểu biết thật sự về “điểm đau” và “ước muốn” của người đọc.
Bước 2: Viết tiêu đề mang tính gợi mở, đánh trúng mong đợi cảm xúc
Tiêu đề là “mồi câu”. Nếu bạn viết tốt nhưng tiêu đề yếu, bài viết của bạn sẽ không bao giờ được đọc. Ngược lại, một tiêu đề chạm đúng nhu cầu cảm xúc của người đọc sẽ khiến họ dừng lại, nhấp chuột và từ đó bước vào thế giới nội dung mà bạn đã thiết kế.
Cách nhanh nhất để viết tiêu đề hiệu quả là lấy những pain points và desires đã phân tích ở bước 1, rồi thử đặt chúng vào các cấu trúc tiêu đề phổ biến, chẳng hạn:
“Cách mình [giải quyết vấn đề lớn] mà không cần [trả giá quen thuộc]”
“[Số lượng] sai lầm khiến bạn mãi không [đạt mục tiêu]”
“Ai cũng nghĩ [niềm tin phổ biến], nhưng mình nhận ra điều ngược lại”
“[Số bước] để đạt được [kết quả mong muốn] mà không bị [rào cản tâm lý]”
Mỗi tiêu đề tốt là sự kết hợp giữa:
Một vấn đề đủ thật
Một kết quả đủ đáng để khao khát
Một gợi ý cho thấy bạn có cách tiếp cận mới mẻ hoặc cá nhân hóa
Bạn không cần giật gân. Nhưng bạn cần rõ ràng và có trọng tâm.
Hãy dành thời gian viết ra ít nhất 5–7 tiêu đề. Sau đó chọn một tiêu đề bạn cảm thấy gần gũi nhất và tin rằng mình có đủ trải nghiệm để viết thành một nội dung mang dấu ấn riêng.
Còn nếu thực sự không thể tự viết, hãy học một cách bài bản!