Nếu khi dạy viết, mình đặt câu hỏi đầu tiên cho học viên là “Vì sao bạn viết" thì khi dạy về freelance business, mình đặt câu hỏi “Vì sao bạn muốn trở thành freelancer?”.

70%, thậm chí nhiều hơn số học viên và những người làm cây viết tự do mà mình biết đã từng ít nhất một lần bỏ cuộc giữa chừng khi trở thành freelancer. Đó là khi họ bị “vỡ mộng", là khi “không kiếm đủ tiền", là khi “không thể quản lý được công việc", là khi “phải phục vụ những khách hàng quá tệ"… rất nhiều lý do khác nữa. Khi có một tảng đá cản đường, thay vì tìm cách vượt qua hay xử lý nó, nhiều người (trong đó có cả mình) đã quay về tìm một công việc full-time an toàn hơn. Thật may, mình đã quay trở lại đường đua.

Đó có lẽ cũng là lý do phổ biến và quan trọng nhất khiến các cây viết tự do thất bại. Ban đầu hào hứng bao nhiêu thì giữa chừng khó khăn lại dễ dàng bỏ cuộc bấy nhiêu.

Đừng mắc phải sai lầm tương tự! Đừng bắt đầu công việc tự do với một lý do không chính đáng. Đừng bắt đầu với ý nghĩ “Chỉ là một việc làm thêm làm lúc rảnh rang, không cần đầu tư nhiều" hay “Em mong sẽ kiếm được nhiều tiền ngay nhờ viết lách".

Dù nó là một công việc có tính chất “tự do" nhưng hãy nghiêm túc coi nó là một CÔNG VIỆC. Nếu bạn theo đuổi nó lâu dài, thậm chí tạm nghỉ công việc hiện tại để theo đuổi nó hay bạn làm nó song song với công việc khác, bạn đều phải coi nó là một công việc bạn sẽ làm với tâm huyết và nhiều cố gắng. Dù là bạn viết, thiết kế, phát triển phần mềm, biên dịch hay trợ lý cá nhân… bạn đều cần sự cam kết và cần có quyết tâm để mình trở thành một người làm việc tự do thành công. Đó là điều đầu tiên bạn cần nghĩ tới nếu muốn có sự chuyển dịch công việc.

Không có công việc nào mà không có khó khăn, chướng ngại vật, mệt mỏi, quá tải. Bạn chắc chắn sẽ phải trải qua những giai đoạn trong cấp độ đầu tiên và cấp độ thứ 2 của “freelancing", với sự bấp bênh, các khách hàng kém chất lượng, loay hoay trong một quy trình làm việc lộn xộn… nhưng bạn cũng sẽ có việc và kiếm được tiền. Và ai cũng đều trải qua những điều này, không có ai tiến thẳng tới một cấp độ chuyên nghiệp và tự do thực sự trong sự nghiệp này khi vừa mới bắt đầu vài tháng. Thời gian thử thách có thể lên tới đơn vị năm và hãy xác định mình có sẽ chông chênh như thế trong 2-3 năm đầu tiên.

Vì sao mình nói về điều này dù có thể có những bạn còn chưa bắt đầu hành trình freelance của mình?

Bởi vì khi các bạn muốn trở thành cây viết tự do thành công và sống được với nghề, viết không phải là điều kiện đủ. Bạn có thể viết cho chính mình và kỹ năng viết của bạn tốt không có nghĩa viết lách sẽ nuôi sống được bạn. Có nhiều bạn hỏi mình “Em thích học Văn, thích viết lách từ ngày phổ thông nhưng sau đó lại chọn công việc khác để làm và bây giờ muốn quay lại với viết lách. Em muốn học để phát triển và kiếm được tiền, trở thành cây viết tự do”. Từ viết tốt tới viết để kiếm tiền là một đoạn đường khá xa. Hãy thay đổi tư duy trước tiên nếu bạn muốn bắt đầu với công việc này một cách nghiêm túc.

Bởi vì khi có được một tư duy đúng ngay từ những ngày đầu tiên, nó hướng bạn tới mục tiêu và thành công mà bạn mong muốn. Có một tư duy đúng đắn giúp bạn biết cách đối phó và lần lượt vượt qua những rào cản trong những ngày tháng đầu tiên làm freelancer.

Bởi vậy, hãy tự hỏi mình không phải một mà nên là rất nhiều lần: có hàng nghìn người ngoài kia đang muốn trở thành freelancer thành công, bạn phải làm gì nếu cả nghìn con người đó đang chiến đấu và cạnh tranh với bạn trong cùng một lĩnh vực?

Tất nhiên, bạn sẽ phải làm khác họ!

Bạn phải CHỦ ĐỘNG.

Hôm qua khi trao đổi với một học viên, bạn có hỏi mình về việc bạn ứng tuyển cho một vị trí freelance viết dạng bài long-form mới được đăng tuyển gần đây. Mình đã nói “Có vài chục bạn cũng cùng apply vị trí này với em, nhưng đáng buồn là không có một ai thực sự thể hiện năng lực và sự chủ động của các bạn để có được vị trí này. Yêu cầu của khách hàng là gửi một bài long-form mẫu bạn đã từng viết (có định dạng tương tự như yêu cầu khách hàng đưa ra) nhưng không có một ai gửi đúng định dạng đó. Có bạn không gửi, có bạn lại chọn bài từ blog nhưng không phải dạng long-form để gửi… Nếu chưa bao giờ từng viết, tại sao em không nghĩ mình dành thời gian để viết và triển khai một bài mẫu và gửi cho họ? Chúng ta hoàn toàn có thể phác thảo một outline mẫu và viết một đoạn sample khoảng 500 chữ để gửi đi mà?”.

Làm freelancer mà thiếu sự chủ động và không chịu hành động thì không có gì lạ khi bạn cứ đứng mãi một chỗ.

Hãy suy nghĩ thật sự nghiêm túc: Tại sao bạn muốn trở thành freelancer?

Hãy lấy giấy bút ra và ghi ngay ra 3 lý do vì sao. Dù đó là để kết thúc chuỗi ngày làm công việc văn phòng uể oải áp lực, để trả nợ, để ở nhà chăm con, để theo đuổi đam mê, để có thêm thu nhập… hãy đào sâu vào nó và tìm ra điều thực sự khiến bạn chọn freelance chứ không phải công việc khác.

Dán nó lên tường hay trước mặt bàn làm việc của bạn và đọc nó mỗi ngày. Hãy ghim những điều này vào đầu bạn cho tới khi bạn cảm thấy sẵn sàng để bắt tay vào hành động.

Không có gì kỳ quặc đâu, hãy làm điều này. Nó là một mẹo cải thiện trong tâm lý học đã từng được chứng mình là có hiệu quả trong việc tác động lên não bộ, giúp chúng ta làm việc chăm chỉ hơn để đạt được mục tiêu.

Hãy chia sẻ 3 lý do của bạn với mình nữa nhé!

Leave a comment