Bạn muốn viết một cuốn sách dành cho trẻ em? Một ý tưởng tuyệt vời nhưng bạn nên biết rằng việc viết ra những tác phẩm văn học thiếu nhi không phải là điều dễ dàng, đặc biệt nếu bạn là người mới bước vào thị trường này.

Trong bản tin hôm nay, mình sẽ cung cấp những gì cơ bản nhất bạn cần biết về việc viết sách cho trẻ em và trở thành tác giả sách thiếu nhi.

1. Lên ý tưởng về cuốn sách

Mặc dù không có công thức bí mật nào để thành công về mặt thương mại, nhưng có một điều đúng với sách thiếu nhi là những cuốn thành công nhất sẽ làm hài lòng hai đối tượng: trẻ em và cha mẹ của những đứa trẻ đó. Tuy nhiên, trong khi người lớn có thể là người mua sách, trẻ em là những người thực sự sẽ chấp nhận chúng (và trân trọng chúng khi chúng lớn lên). Vì vậy, trẻ em là những người bạn muốn nhớ đến khi bạn viết. Và để viết một cuốn sách cho trẻ, bạn sẽ cần một ý tưởng tuyệt vời.

Giờ đây, những ý tưởng sách dành cho trẻ em có vẻ viển vông, phức tạp và độc đáo khi bạn bắt gặp chúng lúc đầu. Nhưng khi bạn bóc tách xuống những yếu tố cơ bản của nó, bạn sẽ thấy rằng các chủ đề có trong sách dành cho trẻ em là hoàn toàn phổ biến:

• Thử ăn trứng và bông cải xanh: Giá trị của việc có một tâm hồn cởi mở

• Từ chối chiến đấu với những con bò đực khác: Tầm quan trọng của lòng tốt

• Một chú lợn được nhện cứu: Sức mạnh của tình bạn

Những cuốn sách hay nhất dành cho trẻ em dựa trên những ý tưởng truyền cảm hứng và kết nối với trẻ em. Rất nhiều người mới bắt đầu viết về trẻ em thường tiếp cận theo hướng như những sinh vật nhỏ dễ thương và hơi hài hước. Nhưng những gì trẻ em thực sự muốn là những câu chuyện mà chúng là người hùng, dẫn dắt hành động, đối mặt với thử thách và đưa ra lựa chọn.

Để đảm bảo rằng ý tưởng của bạn là vững chắc, hãy xem qua những câu hỏi kiểm tra này:

• Tại sao tôi muốn kể câu chuyện này?

• Câu chuyện của tôi về cái gì?

• Ý tưởng và chủ đề này có phù hợp với trẻ em không?

• Nó có phải là duy nhất trên thị trường không?

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc nảy ra ý tưởng về cuốn sách, thì việc nhớ lại những gì bạn thích đọc ở độ tuổi của trẻ sẽ là một gợi ý. Bạn cũng có những nhà phê bình tốt nhất xung quanh: trẻ em! Đưa ra những ý tưởng với những đứa trẻ mà bạn biết để xem chúng thích gì. Trên tất cả, đừng ngại chuyển đổi mọi thứ. Bạn có thể nghĩ rằng cốt truyện của bạn đã được sắp đặt xong, nhưng vẫn cởi mở với các đề xuất và các con đường sáng tạo khác nhau.

2. Tìm hiểu kỹ thị trường sách thiếu nhi

Trước khi viết, bạn cũng cần xác định đối tượng mục tiêu của mình. Các loại sách dành cho trẻ em từ sách dành cho em bé cho đến tiểu thuyết dành cho thanh thiếu niên, vì vậy độ tuổi mục tiêu của bạn có thể nằm trong khoảng từ 0 đến 18. Điều quan trọng là bạn phải biết độ tuổi của đối tượng mục tiêu để có thể giao tiếp hiệu quả. Tuy nhiên, tuổi tác không phải là yếu tố duy nhất ở đây! Bạn cũng cần phải suy nghĩ về những gì người đọc của bạn sẽ mong đợi về chủ đề, độ dài, văn phong và độ phức tạp.

Hãy cùng điểm qua các loại sách chính dành cho trẻ em và nhóm tuổi mục tiêu của chúng:

Sách cho trẻ 0-6 tuổi

Chủ yếu sẽ là sách ảnh. Vì sách ảnh dành cho trải nghiệm đọc rất sớm nên số từ sẽ khá thấp (500 từ trở xuống); sách ảnh cho trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi thậm chí còn ngắn hơn. Nhưng tất cả sách ảnh vẫn cần phải có một câu chuyện mạnh mẽ, vì vậy đừng sai lầm khi nghĩ rằng chúng dễ viết.

Chú sâu háu ăn của Eric Carle là một cuốn sách kinh điển cho dòng sách ảnh này.

Sách cho trẻ 6-7 tuổi

Sau khi sách ảnh ra mắt độc giả sớm: sách dành cho trẻ 6-7 tuổi đã học nhiều từ hơn là tranh, nhưng các em chưa sẵn sàng với đoạn văn dài. Số từ của sách cho nhóm này nằm trong khoảng từ 2.000 từ đến 5.000 từ bao gồm cả minh hoạ. Những cuốn sách của độ tuổi này thường đi theo bộ, vì vậy trẻ em có thể đọc hết cuốn này đến cuốn khác để xây dựng kỹ năng đọc của mình.

Bộ sách Tí và Tèo của Việt Nam là một bộ sách mình rất ấn tượng.

Sách cho trẻ từ 7-9 tuổi

Từ những độc giả trẻ đầu tiên, trẻ em sẽ tiến tới sách chương. Sách theo chương cũng là loại sách đọc khá nhanh, có xu hướng đi theo bộ, nhưng số lượng từ của chúng nhiều hơn một chút, khoảng 5.000 đến 10.000 từ mỗi cuốn. Bạn vẫn sẽ thấy hình ảnh trong sách chương, nhưng bạn sẽ nhận thấy chúng ít phổ biến hơn và thường xuất hiện dưới dạng bản phác thảo hơn là hình minh họa đầy đủ màu sắc.

“Dế mèn phiêu lưu ký” là một cuốn sách chương hồi rất nổi tiếng.

Sách cho trẻ 9-12 tuổi

Những độc giả nhóm này có thể thẩm thấu những cuốn sách có từ 30.000 đến 50.000 từ, ít hình ảnh minh họa hơn - mặc dù vẫn có thể có một số hình ảnh, đặc biệt là đi kèm với tiêu đề chương.

Charlie và Nhà Máy Sô-cô-la của Roald Dahl hoặc “Harry Potter và Hòn đá phù thuỷ” là đầu sách nổi tiếng cho nhóm này.

Sách cho thanh thiếu niên 12-18 tuổi

Sách dành cho thanh thiếu niên là bước đệm cuối cùng giữa các sáng tác dành cho trẻ em và người lớn. Số lượng từ điển hình của sách cho đối tượng này rơi vào khoảng 50.000 đến 100.000 từ, cùng độ dài với bất kỳ cuốn sách hư cấu hoặc phi hư cấu nào khác. Tuy nhiên, chủ đề sẽ là đối tượng vị thành niên rõ ràng: thường liên quan đến việc điều hướng các vấn đề thay đổi cuộc sống và khám phá con người thật của một người.

3. Phát triển giọng văn của bạn

Một giọng văn đặc biệt sẽ khiến bạn khác biệt với những cuốn sách dành cho trẻ em khác ngay từ đầu.

Bạn có thể sợ rằng bạn sẽ không thể tìm thấy giọng văn của mình ngay lập tức, nhưng đừng lo lắng! Tin tốt là không ai có giọng văn giống như của bạn. Và, giống như tất cả những nỗ lực khác trong viết lách, đó là vấn đề của việc luyện tập và kiên nhẫn. Để khám phá điều đó, hãy đào sâu để tìm ra điều gì khiến từ ngữ của bạn trở nên đặc biệt - và điểm mạnh của bạn nằm ở đâu. Dưới đây là một số điều cần ghi nhớ khi bạn trau dồi nó.

Lưu ý: Có rất nhiều nơi tuyệt vời để thể hiện kiến thức tuyệt vời của bạn về ngôn ngữ, nhưng sách dành cho trẻ em không phải là một trong số đó! Trẻ em sẽ không bị ấn tượng bởi những từ có quá nhiều âm tiết - chúng sẽ khiến trẻ bị nhầm lẫn. Cần nhớ rằng vốn từ vựng của đối tượng mục tiêu khác với từ vựng của bạn, ngay cả khi bạn đang viết truyện cho trẻ cấp hai hoặc trẻ vị thành niên.

Cách tốt nhất để điều chỉnh sự cân bằng mong manh này là đọc những cuốn sách khác dành cho trẻ trong độ tuổi bạn hướng đến. Đây là cách tốt nhất để biết được ngôn ngữ nào phù hợp với họ.

4. Tạo các nhân vật đầy đủ và đáng nhớ

Hãy nghĩ về những nhân vật mang tính biểu tượng nhất trong sách thiếu nhi mà bạn đã đọc. Những cái tên như Matilda, Pippi tất dài, Harry Potter và Chú mèo đi hia có thể khiến bạn nhớ đến. Làm thế nào mà tác giả của họ lại tạo ra những nhân vật vượt thời gian như vậy?

Có một quy tắc vàng cho mọi nhân vật trong sách thiếu nhi:“Trẻ em luôn muốn đọc những câu chuyện về những đứa trẻ khác lớn hơn chúng một chút, những đứa trẻ đang tham gia vào những kinh nghiệm sống phản chiếu chính chúng.”

Ví dụ: một nhân vật chính 8 tuổi sẽ thu hút lượng độc giả khoảng 5-7 tuổi; và một nhân vật chính 11 tuổi (nghĩ là Harry Potter) sẽ hấp dẫn độc giả từ 9 tuổi.

Điều này quay trở lại tầm quan trọng của việc biết thị trường mục tiêu của bạn. Các nhân vật lớn hơn một chút cung cấp hình mẫu và những cuộc phiêu lưu thú vị khiến khán giả nhỏ tuổi tò mò - giống như cách bọn trẻ thường nhìn anh chị của mình. Tất nhiên, trải nghiệm của những nhân vật này không nên quá khác biệt đến mức mất đi tính tương đối: một đứa trẻ 9 tuổi vẫn hấp dẫn những đứa trẻ 8 tuổi vì học lớp ba khá giống với học lớp hai.

Tiếp theo, đừng nghĩ rằng viết sách cho trẻ em cho phép bạn tạo ra những nhân vật kém phát triển hơn. Một nhân vật sách dành cho trẻ em thực sự tuyệt vời sẽ đi kèm với những điểm mạnh, điểm yếu, xung đột và động cơ được nhận thức đầy đủ để khiến họ trở nên hấp dẫn đối với độc giả. Trẻ em muốn kết nối với những nhân vật mà chúng nhận ra.

5. Kể một câu chuyện hấp dẫn trẻ em

Một số mẹo để hướng dẫn bạn khi bạn viết sách:

1. Viết về những gì bạn muốn, nhưng làm cho nó có liên quan và phù hợp. Ví dụ, bạn có thể muốn khám phá chủ đề phản bội trong một cuốn sách dành cho trẻ em - nhưng câu chuyện sẽ phải là một người bạn thân nhất hoặc anh chị em của họ, chứ không phải một người bạn đời không chung thủy.

2. Khám phá cẩn thận (các) chủ đề bạn đã chọn. Sách của bạn sẽ có ít nhất một chủ đề / thông điệp trọng tâm và có thể nhiều hơn nếu đó là sách dài hơn dành cho lứa tuổi lớn hơn. Cẩn thận đan xen những chủ đề này với câu chuyện.

3. Giải trí cho cả người lớn nữa. Nếu bạn có thể viết để cả những người trưởng thành mua sách và đọc to thì càng tốt.

4. Đọc tự do trong thể loại của bạn. Nếu bạn đang gặp khó khăn với câu chuyện của mình, hãy bạn lấy cảm hứng từ những cuốn sách thiếu nhi hay nhất mọi thời đại.

6. Chỉnh sửa, chỉnh sửa và chỉnh sửa

Nếu cuốn sách của bạn chỉ có 1.000 từ (hoặc ít hơn), tại sao bạn cần phải chỉnh sửa nó? Bởi vì bạn chỉ có 1.000 từ và mỗi từ đều phải là những từ chọn lọc và tạo ra giá trị.

Một trong những điều đầu tiên quan trọng nhất khi biên tập sách thiếu nhi là tự chỉnh sửa sách sao cho đúng đối tượng của mình.

“Nhưng cuốn sách của tôi ngắn quá! Tôi có thực sự cần phải cắt giảm nó không? ” Trong ngắn hạn, có. Trẻ em có khoảng thời gian chú ý ngắn, và ngay cả một chi tiết không liên quan cũng có thể làm hỏng câu chuyện đối với chúng.

Nếu bạn đã có một bản thảo ngắn, cách tốt nhất để thực hiện loại chỉnh sửa này là chỉ cần xóa từng dòng một. Mỗi lần, hãy tự hỏi: "Liệu câu chuyện có còn ý nghĩa nếu không có dòng này không?" Và nếu có, bạn có thể xóa nó.

Để hoàn thiện cuốn sách dành cho trẻ em của bạn, hãy chia sẻ cuốn sách đó với bạn bè, gia đình và cộng đồng viết lách của trẻ em. Đảm bảo rằng trẻ em thực sự được đưa vào quá trình đọc thử nghiệm, đặc biệt là trẻ em trong độ tuổi mục tiêu của bạn.

Trẻ em thường khá trung thực, vì vậy phản hồi của chúng sẽ là những điều giá trị nhất mà bạn nhận được. Kết hợp các đề xuất của trẻ càng nhiều càng tốt, và sau đó gửi sách của bạn lại để nhận thêm các vòng phản hồi! Chỉ khi bạn nhận được sự đồng tình từ tất cả những người đọc trẻ tuổi của mình thì bạn mới nên bắt đầu nghĩ đến việc xuất bản.

Nếu bạn đã nhận được phản hồi, tự biên tập nhiều và vẫn cảm thấy cuốn sách dành cho trẻ em của mình chưa hoàn thiện, hãy cân nhắc thuê một huấn luyện viên viết sách (book writing coach) hoặc biên tập viên chuyên nghiệp dành cho trẻ em.

7. Xuất bản

Sau khi hài lòng với cuốn sách của mình, đã đến lúc bạn nên đưa nó ra ngoài đó để trẻ em đọc và thưởng thức!

Nếu bạn đang có kế hoạch tự xuất bản, bạn cũng sẽ muốn bắt đầu suy nghĩ về tiếp thị. Nếu chưa có định hướng hoặc tầm nhìn cho việc xuất bản, hãy liên hệ trực tiếp với mình để được tư vấn: me@linhphan.co!

Và cho dù bạn đang ở đâu trong quá trình này - chỉ mới bắt đầu, đi sâu vào phát triển câu chuyện hay chuẩn bị ra mắt - hãy luôn nhớ lý do tại sao bạn lại làm điều này ngay từ đầu. Viết sách cho trẻ em có thể là một chặng đường khó khăn, nhưng nó sẽ xứng đáng hơn rất nhiều khi cuối cùng bạn cũng có thể đưa cuốn sách của mình đến tay độc giả nhỏ tuổi ở khắp mọi nơi.

Chúc bạn thành công nhé!

Thông báo quan trọng cho bạn

Kể từ tháng 6/2022, bản tin Freelance to Freedom sẽ có 2 số trong tháng mình dành ra để chia sẻ về việc viết sách, kỹ năng viết sách và những dự án sách hấp dẫn mà bạn có thể sẽ quan tâm và muốn tham gia.

Mới đây mình cũng đã được duyệt triển khai đề tài là tổ chức bản thảo cho một series sách Hướng nghiệp từ một NXB lớn. Series này sẽ có hơn 10 cuốn sách xoay quanh chủ đề hướng nghiệp trong các lĩnh vực đa dạng, và hiện tại vẫn đang tiếp tục tìm kiếm tác giả cho các lĩnh vực:

• Kinh doanh

• Giáo dục

• Khoa học

• Máy tính/Công nghệ

• Kiến trúc - Xây dựng

• Y Dược/Sức khoẻ

• Nghệ thuật

Vai trò của mình là chủ biên của dự án, chịu trách nhiệm về đề cương, đào tạo để tác giả có thể hoàn thành bản thảo và đủ điều kiện để xuất bản thành sách, mọi khâu xử lý còn lại sẽ được NXB lo. Bạn có đang có chuyên môn về những chủ đề trên hay không? Và quan trọng bạn có muốn ghi tên mình là tác giả của một cuốn sách thật sự? Nếu có, hãy email cho mình, comment hoặc đăng ký tại linhphan.co/coaching để nhận thêm thông tin về dự án nhé!

Cảm ơn bạn!